تفاوت‌های پرامپت‌نویسی در ChatGPT-5 و ChatGPT-4: گامی به سوی هوش مصنوعی پیشرفته‌تر

• 1404/05/26
• 12 کامنت

مقدمه

با پیشرفت‌های چشمگیر در حوزه هوش مصنوعی، مدل‌های زبانی مانند ChatGPT-5 و ChatGPT-4، که توسط OpenAI توسعه یافته‌اند، قابلیت‌های جدیدی را به کاربران ارائه داده‌اند. یکی از جنبه‌های کلیدی استفاده از این مدل‌ها، پرامپت‌نویسی (Prompt Engineering) است که نقش مهمی در بهره‌وری و دقت پاسخ‌های مدل ایفا می‌کند. این مقاله به بررسی تفاوت‌های پرامپت‌نویسی در ChatGPT-5 نسبت به ChatGPT-4 می‌پردازد و نکات عملی برای استفاده بهینه از این مدل‌ها ارائه می‌دهد.

۱. درک عمیق‌تر و استدلال پیشرفته‌تر

ChatGPT-4

در ChatGPT-4، پرامپت‌ها باید بسیار دقیق و ساختارمند طراحی می‌شدند تا مدل بتواند پاسخ‌های مناسب و دقیق ارائه دهد. برای وظایف پیچیده، کاربران اغلب مجبور بودند چندین پرامپت متوالی ارائه کنند یا پاسخ‌ها را به‌صورت دستی اصلاح کنند. برای مثال، برای تحلیل داده‌ها، کاربران نیاز داشتند مراحل تحلیل را به‌صراحت در پرامپت مشخص کنند.

ChatGPT-5

ChatGPT-5 با معرفی «حالت تفکر» (Thinking Mode) و قابلیت «زنجیره تفکر» (Chain of Thought) داخلی، توانایی استدلال عمیق‌تری را ارائه می‌دهد. این مدل می‌تواند به‌صورت خودکار مسائل را تحلیل کرده و گزینه‌های مختلف را بررسی کند، که نیاز به پرامپت‌های بیش از حد جزیی را کاهش می‌دهد.

تأثیر بر پرامپت‌نویسی

در ChatGPT-5، پرامپت‌های ساده‌تر و کلی‌تر نیز می‌توانند نتایج دقیقی به همراه داشته باشند. برای مثال:

۲. پشتیبانی از قابلیت‌های چندرسانه‌ای پیشرفته

ChatGPT-4

ChatGPT-4 توانایی پردازش متن و تصویر را داشت، اما برای ورودی‌های چندرسانه‌ای مانند صوت یا ویدیو محدودیت‌هایی داشت. کاربران باید محتوای غیرمتنی را با توضیحات متنی دقیق توصیف می‌کردند.

ChatGPT-5

ChatGPT-5 با معماری «چندحالته واقعی» (True Multimodal)، توانایی پردازش همزمان متن، تصویر، صوت، و ویدیو را دارد. این قابلیت انعطاف‌پذیری بیشتری در پرامپت‌نویسی ایجاد کرده است.

تأثیر بر پرامپت‌نویسی

در ChatGPT-5، می‌توانید ورودی‌های چندرسانه‌ای را مستقیماً در پرامپت ادغام کنید، بدون نیاز به توضیحات اضافی. برای مثال:

۳. شخصی‌سازی پیشرفته‌تر

ChatGPT-4

شخصی‌سازی در ChatGPT-4 محدود به تنظیم لحن یا سبک کلی بود و نیاز به پرامپت‌های دقیق برای تعیین لحن (مثلاً رسمی یا صمیمی) داشت.

ChatGPT-5

ChatGPT-5 امکان انتخاب شخصیت‌های مختلف (مانند Cynic، Robot، Listener) و تنظیم دقیق‌تر لحن و سبک پاسخ را فراهم می‌کند. همچنین، اتصال به سرویس‌هایی مثل Gmail یا Google Calendar، امکان شخصی‌سازی پاسخ‌ها را افزایش داده است.

تأثیر بر پرامپت‌نویسی

در ChatGPT-5، می‌توانید در پرامپت مشخص کنید که مدل با چه شخصیتی یا لحنی پاسخ دهد، یا حتی از آن بخواهید پاسخ را بر اساس داده‌های خارجی تنظیم کند. برای مثال:

۴. کاهش توهم و پاسخ‌های صادقانه‌تر

ChatGPT-4

ChatGPT-4 گاهی پاسخ‌های نادرست یا حدسی ارائه می‌داد و نیاز بود پرامپت‌ها طوری طراحی شوند که از خطاها جلوگیری شود.

ChatGPT-5

ChatGPT-5 با کاهش ۳۵٪ تا ۸۰٪ خطاهای اطلاعاتی (بسته به نوع وظیفه)، در صورت عدم اطمینان، محدودیت‌های خود را بیان می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود پرامپت‌ها نیازی به کنترل بیش از حد برای جلوگیری از خطا نداشته باشند.

تأثیر بر پرامپت‌نویسی

در ChatGPT-5، می‌توانید پرامپت‌های جسورانه‌تر بنویسید، بدون نگرانی زیاد از پاسخ‌های نادرست. برای مثال:

۵. سرعت و کارایی بالاتر

ChatGPT-4

برای وظایف پیچیده، زمان پردازش در ChatGPT-4 طولانی‌تر بود و پرامپت‌ها باید بهینه می‌شدند تا از کندی جلوگیری شود.

ChatGPT-5

ChatGPT-5 با سرعت پاسخ‌دهی ۳۰-۵۰٪ بالاتر، حتی در وظایف پیچیده سریع‌تر عمل می‌کند و پرامپت‌های ساده‌تر را تقریباً آنی پاسخ می‌دهد.

تأثیر بر پرامپت‌نویسی

در ChatGPT-5، نیازی به ساده‌سازی بیش از حد پرامپت‌ها برای سرعت نیست. می‌توانید درخواست‌های پیچیده‌تر را مستقیماً مطرح کنید. برای مثال:

۶. نکات عملی برای پرامپت‌نویسی در ChatGPT-5

• کوتاه و مستقیم باشید: به دلیل استدلال داخلی پیشرفته، پرامپت‌های کوتاه‌تر و کلی‌تر اغلب کافی هستند.
• از قابلیت‌های چندرسانه‌ای استفاده کنید: ورودی‌های چندگانه (متن، تصویر، صوت) را ترکیب کنید تا از توانایی‌های چندوجهی مدل بهره ببرید.
• لحن و شخصیت را مشخص کنید: از گزینه‌های شخصی‌سازی مانند انتخاب شخصیت یا تنظیم لحن استفاده کنید.
• به مدل اجازه تفکر دهید: برای مسائل پیچیده، از عباراتی مانند «قدم‌به‌قدم تحلیل کن» یا «عمیقاً فکر کن» استفاده کنید.
• داده‌های خارجی را ادغام کنید: اگر از سرویس‌های متصل (مثل Gmail) استفاده می‌کنید، در پرامپت به آن اشاره کنید.

۷. چالش‌ها و نکات منفی

برخی کاربران معتقدند ChatGPT-5 در مقایسه با ChatGPT-4o کمی رسمی‌تر و کمتر صمیمی است. بنابراین، اگر به دنبال پاسخ‌های گرم و انسانی هستید، باید در پرامپت صراحتاً لحن صمیمی را درخواست کنید. همچنین، اشتباهات جزئی در تلفظ یا تولید اطلاعات نادرست هنوز ممکن است رخ دهد، بنابراین برای وظایف حساس، پرامپت‌ها باید با درخواست بررسی دقت نوشته شوند.

نتیجه‌گیری

پرامپت‌نویسی در ChatGPT-5 نسبت به ChatGPT-4 ساده‌تر، انعطاف‌پذیرتر، و قدرتمندتر شده است. با قابلیت‌های چندرسانه‌ای پیشرفته، استدلال عمیق‌تر، و شخصی‌سازی بهتر، کاربران می‌توانند پرامپت‌های کوتاه‌تر و خلاقانه‌تری بنویسند. با این حال، برای بهترین نتایج، همچنان باید نیازهای خود (مثل لحن، عمق تحلیل، یا نوع ورودی) را به‌روشنی در پرامپت مشخص کنند. ChatGPT-5 با کاهش خطاها و افزایش سرعت، گامی بزرگ به سوی آینده هوش مصنوعی برداشته است.